تراس و بالکن
بالکن، بخشی از یک ساختمان است که معمولاً از دیوارهای ساختمان دارای بیرون زدگی است.
معادل فارسی کلمه‌ی بالکن در زبان فارسی ایوانک است.
اما اگر از دید معماری بخواهیم به آن نگاه کنیم بالکن از الحاقات آپارتمان‌ها محسوب میشود که مساحت آن در مساحت آپارتمان و بنا محاسبه میشود.
بالکن ها فضاهایی مسقف هستند که حداقل یک طرف آن رو به فضای بیرونی دارند،
گاهی بالکن‌ها دو طرف و گاهی سه طرف باز رو به فضای مجاور دارند.
در این فضا قسمت‌های بسته فضا شامل نیم دیوار، نرده و یا ترکیب این دو با دیوار است.
تراس
در ادامه بررسی تفاوت تراس و بالکن به بررسی تراس مس پردازیم. معادل فارسی کلمه تراس در زبان فارسی بهار خواب است.
اما از دیدگاه معماری تراس به فضای الحاق شده به آپارتمان گفته میشود غیر مسقف است و جز مشاعات محسوب میشود.
در نتیجه مساحت تراس‌ها در محاسبه‌ی مساحت آپارتمان‌ها دخالتی ندارد.
بطور کلی ایوان، تراس، بالکن فضاهای مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می‌دهند که در صورت نشستن کاربر در آن بتواند به فضای حیاط و یا منظره‌ی بیرونی مسلط شود و از زیبایی‌های آن بهرمند شود.
تفاوت اصلی تراس و بالکن
بالکن مکانی مسقف می باشد و تراس مکانی غیر مسقف است .در حالت کلی و عموما تراس جزمشاعات بنا می باشد ؛
ولی بالکن همواره جزو مساحت آپارتمان به شمار می آید مثلا آپارتمانی به مساحت ۸۰ متر مربع بانضمام تراسی به مساحت ۵ متر مربع اما در خصوص بالکن گفته می شود مثلا آپارتمانی به مساحت ۹۵ متر که چهار متر مربع آن بالکن است.
جهت بررسی مفصل تر بندهای ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ دستورالعمل تفکیک آپارتمان در ادامه آورده شده است .
بندهای دستور العمل تفکیک آپارتمان-تراس و بالکن
بند ۱۸ -غیر مشاعات
بالکن غیر مسقف ( تراس یا ایوان ) که در فضای حیاط و یا شارع پیشرفتگی دارد اعم از این که در گواهی پایان کار هم منظور شده یا نشده باشد
و راه دسترسی به آن برای سایر طبقات وجود ندارد و عرفاً هم جزء بنا است متعلق به آپارتمانی است که به آن متصل و دارای دسترسی است
لکن نیاز به ذکر حدود در صورت مجلس تفکیکی ندارد و باید بعد از تعریف آپارتمان جمله به انضمام تراس یا بالکن غیر مسقف به مساحت .… . متر مربع قید گردد.
بند ۱۹-مشاعات
تراس هایی که راه عبور جداگانه دارد و سقف بام طبقه زیرین است و تاسیسات روی آن نصب است طبق گواهی پایان کار با مساحت در قسمت مشاعات ذکر شود.
بند ۲۰
قسمت هایی که برای استفاده اختصاصی تشخیص داده نشده و یا در اسناد مالکیت ملک اختصاصی یک یا چند نفر از مالکین تلقی نشده از قسمت های مشترک محسوب می شود مگر آن که تعلق آن به قسمت معینی بر طبق عرف و عادات محل مورد تردید نباشد
بنا براین می توان حق استفاده از کف تراسی که سقف بام طبقه زیرین و متصل به طبقه فوقانی و راه دسترسی آن از طبقه مزبور است و فاقد نصب تاسیسات از قبیل کولر یا لوله بخاری و غیره می باشد و سایر مالکین آپارتمان ها هم به آن دسترسی ندارند به طبقه متصل که راه دسترسی به آن دارد اختصاص داد ،
لکن این حق باید در قسمت مشاعات صورت مجلس تفکیکی و سند انتقال و سند مالکیت طبقه مزبور با قید این که مالک طبقه متصل به تراس حق احداث بنا و تغییر وضعیت را ندارد مرقوم گردد.
بررسی ایوان در کنار تفاوت تراس و بالکن
در ادامه تفاوت تراس و بالکن به بررسی ایوان می پردازیم . ایوان به محلی که در بخش بیرونی ساختمان‌های مسکونی ساخته میشود.
در آپارتمان معمولاً با ایوان برخورد نمی‌کنیم مگر در خانه‌های ویلایی و ….
ایوان یکی از اجزای مهم در معماری سنتی هست که ریشه آن به دوره اشکانیان بر می‌گردد.
ایوان‌های سراسری قدمتی بیشتر از اشکانیان دارند و سبک معماری پارتیاین چنین بوده است.
ایوان فضایی است میانی، بین بیرون و درون. فضایی است که به خاطر ارتفاع آن از زمین گرد و غبار مناطق کویری به داخل خانه راه پیدا نکند.
بطور کلی ایوان فضاهای مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می‌دهد که اگر انسان نشسته در ایوان و فضای داخل باشد بتواند به حیاط مسلط شود و گل‌ها و گیاهان و حوض و آب را مشاهده کند.
تزئینات زیبای ایوان‌ها علاوه بر حس زیبایی، حس استواری و صلابت را هم به همراه می‌آورد چرا که این طرح و نقش‌های زیبا، باید سال‌ها پایدار بماند.
نحوه محاسبه زیر بنا بالکن و تراس
ایوان و بالکن در محاسبه سطح زیر بنا در صورتی که از یک طرف بسته باشد ۱/۲مساحت آن و چنانچه طرفین بسته باشد ۲/۳مساحت و چنانچه کلیه جهات آن به وسیله دیواره شیشه یا شبکه مسدود شده باشد تمام سطح آن جز سطح زیر بنا محسوب می شود.
شیشه بالکنی یا بالکن شیشه ای
بالکن شیشه ای، شیشه ای کردن بالکن، بستن بالکن، پوشاندن بالکن، پوشاندن بالکن با شیشه، بالکن، شیشهٔ بالکن، بالکن شیشه ای تاشو ….
اخیراً، اصطلاحات بسیاری است که در حوزه تراس و بالکن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیستم‌های بالکن شیشه ای عمدتاً با حرکت شیشه در ریل‌های آلومینیومی کار می‌کند و همه پنجره‌ها در گوشهٔ مناسبی از بالکن جمع میشود.
امروزه، با در نظر داشتن اینکه زندگی شهری به‌طور فزاینده ای خسته‌کننده و استرس آور است،
در گذشته بالکن‌ها را با PVC یا هرگونه ملزمه ای همچون آلومینیوم می‌پوشاندند و آن را کاملاً به یک محیط بسته تبدیل می‌کردند.
بالکن‌هایی که به این شکل پوشانده می‌شدند دیگر کاربری بالکن را نداشته و همچون دیگر فضاها و اتاق‌های خانه می‌شدند.
با به روی کار آمدن بالکن‌های شیشه ای،
این وضعیت از میان برچیده شد. بالکن‌هایی که به مردم فضای راحتی در خانه‌هایشان می‌دهند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
مصوبه کمیسیون ماده پنج در رابطه با احداث بالکن
- در گذرهای کمتر از ۱۰متر ممنوع است.
- گذرهای با عرض ۱۰الی ۱۲متر مالکان ساختمان ها می توانند از طبقه دوم روی پیلوت ۸۰ سانتی متر
- گذرهای با عرض ۱۲الی ۲۰متر مالکان ساختمان ها می توانند از طبقه دوم روی پیلوت۱۰۰ سانتی متر
- گذرهای با عرض ۲۰متر مالکان ساختمان ها می توانند از طبقه دوم روی پیلوت۱۲۰ سانتی متر
جریمه احداث بالکن مغایر پروانه
بر اساس تبصره چهار ماده ۱۰۰ چنانچه بدون پروانه ساختمان بنا شود
به میزان یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان و به خاطر تراکم مازاد نیز یک دوم تا سه برابر ارزش معاملاتی ساختمان جریمه خواهد شد.
در حال حاضر در کمیسیون ماده ۱۰۰ چنانچه مالک بدون مجوز یا بر خلاف پروانه بالکن با مشخصات اعلام شده احداث نماید
جریمه یا رای تخریب صادر می شود.
عوارض پیش آمدگی بالکن جزو عوارض صدور پروانه ساختمانی می باشد.
سوالات تراس و بالکن
آیا ایجاد تراس در نورگیر به طوریکه ابعاد نورگیر ۳*۴ باشد تخلف است؟
بله احداث تراس در نورگیر بر خلاف مقررات ملی ساختمان می باشد.
