سرقفلی چیست؟

سرقفلی که در قانون قدیمی روابط موجر و مستاجر با نام “حق کسب و پیشه یا تجارت” شناخته میشد،حقی است که قانون گذار برای مستاجران اماکن تجاری در نظر گرفته است تا از آنها به نحوی ویژه حمایت کرده باشند.
توجه:سرقفلی تنها برای اماکن تجاری تعریف میشود و برای امان مسکونی همچین حقی تعریف نمیشود .
توجه:در قانون سال 56 از مفهوم ذکر شده به عنوان “حق کسب و پیشه یا تجارت “یاد شده ،حاآنکه در قانون سال 76 (قانون فعلی)این مفهوم با تفاوت هایی به “سرقفلی”تغییر پیداکرده است .بنابراین اگر قرارداد اجاره پیش از سال 76 منعفد شده باشد ،باید به قانون سال 56 رجوع کرد.
توجه :بنابراین سرقفلی همان حق کسب مربوط به قانون سال 56 است که با تغییراتی همراه شده است .این تغییرات به شرح زیر است : سرقفلی برخلاف حق کسب و پیشه یا مهارت به صورت خودکار قراراداد در صورتی که مستاجر با مالک به توافق نرسد،باید ملک را تخلیه کند.حق سرقفلی برخلاف حق کسب و پیشه یا مهارت به صورت خودکار ایجاد نمیشود ،بلکه باید به هنگام عقد قرارداد ،مالک و مستاجر در این موضوع باهم توافق کنند.بنابراین در صورت عدم توافق در هنگام عقد قرارداد ،عملا مستاجر هنگام تخلیه نمیتواند ادعایی داشته باشد .
مثال:من مغازه ای را اجراه کرده ام ولی حق سرقفلی به مالک پرداخت نکرده ام . چندین سال اجاره نامه را تمدید کرده و در مغازه هم کسب و کار موفقی به راه انداخته ام.اکنون موجر مایل به تمدید اجاره نیست.چه اتفاقی میوفتد؟حالت اول :من به عنون مستاجر میتوانم حق کسب و پیشینه ام را باخود بخ مغازه ی دیگری ببرم .اما چون در هنگان عقد قرارداد مبلغی به عنوان حق سرقفلی پرداخت نکرده ام،انتظاری برای دریافت پول از موجر ندارم.
حالت دوم :در این حالت من با موجر به توافق می رسم و حق کسب و پیشه خود را به ازای مبلغ مشخصی به او می دهم . در این صورت حتما باید سند رسمی تنظیم شود و پس از تنظیم این سند ،موجر در همان محل می تواند کسب مرا باهمان نام سابق ادامه دهد.به این حالت به اصطلاح میگویند مستاجر حق کسب یا پیشه خود را به موجر داده است .در این حالت خرید سرقفلی اتفاق می اقتد.