معماری اسلامی چیست؟
اغلب یک رابطه پیچیده بین معماری و محیط وجود دارد. هر نقطه از جهان تکنیک های معماری خاص خود را بر اساس فرهنگ و شرایط آب و هوایی منحصر به فرد خود تعریف کرده است مانند معماری اسلامی. این معماری عمدتاً در کشورهای عربی و کشورهای اکثریت مسلمان در سراسر جهان و همچنین در کشورهای اروپایی با سابقه عربی یا اسلامی مانند اسپانیا و پرتغال یافت می شود.
معماری اسلامی مقوله ای چند صد ساله از معماری است که ریشه در اصول اسلام دارد. اشکال مجسمه ساز قابل توجه و اغلب جزئیات زینتی خیره کننده که ویژگی بناهای اسلامی را در بر می گیرد. این نوع معماری با رنگ های پر جنب و جوش و طاق های تزئین شده، شناخته می شود و با همین سبک برخی از برجسته ترین بناهای جهان را در اختیار ما قرار داده است.
تعریف کلی معماری اسلامی
در یک تعریف کلی می توان گفت که، معماری اسلامی به سبکی از معماری اشاره دارد که به عنوان تجلی فیزیکی اصول اسلام توسط حضرت محمد (ص) یا پیروان ایشان، در قرن ۷ ایجاد شده است، سنتی که تا به امروز ادامه دارد. بنایی که بیشتر با معماری اسلامی مرتبط است، مسجد یا عبادتگاه مسلمانان است. اما معماری اسلامی ساختمان های سکولار و مذهبی را شامل می شود، از جمله مساجد بزرگ، قلعه ها، قصرها، مقبره ها و ساختمان های عمومی مانند مدارس گرفته تا سازه های کوچکتر از جمله چشمه ها، حمام های عمومی و سازه های خانگی.
ویژگی های معماری اسلامی کدامند ؟
معماری اولیه اسلامی متاثر از سبک های موجود مانند معماری رومی، بیزانسی و ایرانی بود. با گسترش معماری اسلامی از خاورمیانه در سراسر جهان، به ویژه در نقاطی مانند آسیا، تحت تأثیر معماری چینی و مغولی قرار گرفت. البته این نوع معماری در بخش هایی از اروپا نیز دیده می شود که توسط مسلمانان آفریقای شمالی مانند، شبه جزیره ایبری و بسیاری از جزایر مدیترانه طی صدها سال استفاده شده و گسترش یافته است.
نمونه های برجسته بسیاری از این سبک را می توان در اسپانیا یافت. شما به راحتی می توانید از روی ویژگی های مهم، که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد این نوع معماری را بشناسید.
ویژگی های معماری اسلامی شامل موارد زیر است؟
– مناره ها
مناره ها با راه پله های داخلی و پنجره های کوچک، چشم انداز چشمگیری دارند و عملکردی یکپارچه را انجام می دهند و مسلمانان را پنج بار در روز به نماز دعوت می کنند.
– گنبد
معماری اسلامی دارای گنبد هایی است که بر روی بناهایی به نام آویز قرار گرفته اند که امکان قرار دادن گنبد گرد بر روی یک اتاق مستطیل یا مربع را ممکن می سازد. فضاهای داخلی آنها اغلب با کاشی کاری موزاییک تزئین شده اند.
– طاق نمای مقرنس
طاق کاری که شبیه یک الگوی لانه زنبوری یا استالاکتیت است، جلوه ای بافتی و تک رنگ به سقف فضای داخلی اغلب با کاشی های پیچیده و رنگی می افزاید.
– طاق ها
در این نوع معماری با طاق های زیادی روبرو هستیم مانند، طاق و تویزه، طاق آهنگ، طاق کجاوه، طاق کاربندی، طاق ترکین، طاق چهار بخش.
– جزئیات زینتی
تزئینات اسلامی اغلب شامل کاشی کاری های موزاییک چند رنگ با الگوهای مکرر و نقوش هندسی یا گیاهی غیر مجازی و نقوش مانند عربی است. همچنین به طور معمول شامل استفاده از خطوط خط عربی، مانند آیه هایی از قرآن است.
یکی دیگر از ویژگی های قابل توجه معماری اسلامی،مشبک چوبی است که در پنجره ها برای حفظ حریم خصوصی و کنترل آب و هوا استفاده می شود و گاهی اوقات در زمینه مدرن به عنوان یک عنصر یا گزینه کاملاً تزئینی برای تقسیم فضاهای داخلی استفاده می شود. سایر عناصر تزئینی طراحی اسلامی شامل نقاشی روی دیوار است. مجسمه گچی و پانل های دیواری و چوب تزئینی است.
– عناصر فضای باز
اکثر کاربری های معماری اسلامی اغلب دارای باغ هستند. باغ یکی از ویژگی های مهم این معماری به شمار می رود.
شاخصه های معماری اسلامی کدامند ؟
معماری اسلامی چند شاخصه مهم و بسیار زیبا دارد که معمولا در اکثر بناهای دیده می شود.
* اولین و مهمترین شاخصه مناره ها و گنبدهای بزرگ است که بدون استثنا در کاربری های مذهبی دیده می شود.
* دومین شاخصه مهم آن حیاط های بزرگ و اصطلاحا حیاط های مرکزی سرسبز با حوض آب است. این نوع شاخصه نیز در اکثر کاربری ها از کاربری مسکونی گرفته تا کاربری مذهبی دیده می شود.
* سومین شاخصه مهم نقوش هندسی بسیار زیبا و جذاب در فضاهای داخلی و خارجی است. این نوع نقوش به صورت تقارن، تکرار و تداوم به کار گرفته می شوند. از معروف ترین آنها می توان به نقوش اسلیمی اشاره کرد.
* چهارمین شاخصه مهم معماری اسلامی مهم ترکیب هندسه، ایجاد فضای مثبت و منفی و به کارگیری رنگ است.
چند نمونه آثار معروف معماری اسلامی که بهتر است آنها را بشناسید؟
– تاج محل در آگرا، هند
تاج محل که اغلب در فهرست میراث جهانی یونسکو و یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان است، به عنوان مشهورترین نمونه معماری اسلامی در این سیاره ذکر می شود. این مجموعه مقبره وسیع متعلق به قرن هفدهم با ترکیب عناصر معماری ایرانی، هندی و اسلامی، به یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری جهان تبدیل شده است و پس زمینه های سلفی ارزشمندی دارد که به لطف مقبره مرکزی مرمریت سفید برجسته، فوراً قابل تشخیص است.
الحمرا در گرانادا، اسپانیا
الحمرا یک کاخ و قلعه متعلق به قرن ۱۴ است و میراث جهانی یونسکو در فلات مشرف به گرانادا، اسپانیا ساخته شده است. در حالی که این مجموعه برخی از ساختارهای اصلی خود را در ۷۰۰ سال گذشته از دست داده است، آنچه از این مجموعه بزرگ باقی مانده است نمونه ای خیره کننده از تزئینات معماری اسلامی است.
مسجد شیخ لطف الله، اصفهان، ایران
به عنوان زیباترین مسجد ایران واقعاً چیز خاصی است. به طور غیر معمول، هیچ مناره ای ندارد، اما مهمترین نکته آن را می توان از موزاییک های زنده و نقوش گلدار زیبای آن و همچنین مقرنس تماشایی، سقف طاقدار زینتی، متوجه شد.
مرکز حیدر علی اف در باکو، جمهوری آذربایجان
یک نمونه مشهور از یک نسخه مدرن شده از سبک اسلامی است، این مرکز فرهنگی برنده جایزه ۲۰۱۳ است که توسط معمار عراقی، بریتانیایی زاها حدید طراحی شده است.
